نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک

نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک

در این مقاله نکات مهم و نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک در کنار مطالبی در خصوص نحوه قرائت مشخصات درج شده بر روی شیلنگ هیدرولیک و نیز نکات مهم نصب، ارائه شده است.

نیازی به گفتن نیست، که سوراخ شدن و یا ترکیدگی شیلنگ هیدرولیک تحت فشار، همواره فاجعه‌بار است.

در بهترین حالت باعث آلوده کردن محیط کار و در بدترین حالت، باعث بروز آسیب‌های جدی و حتی مرگ خواهد شد. چنانچه روغن خارج شده از شیلنگ، بر روی سطحی داغ پاشیده شود، بروز آتش‌سوزی نیز اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

به همین دلیل هرگز نباید از شیلنگ‌های فرسوده و یا شیلنگ‌هایی که عمر آنها مشخص نیست، استفاده کرد.

شیلنگ‌های هیدرولیک از چندین لایه مختلف ساخته می‌شوند و برای تقویت بیشتر، از سیم‌های فولادی درون آنها استفاده می‌شود و عمدتا دو سمت شیلنگ هم دارای اتصالات فولادی است که بر روی شیلنگ پرس می‌شوند. حال چنانچه شیلنگ تحت فشار باشد و یکی اتصالات دو سمت آن و یا خود شیلنگ دچار ترکیدگی شود، شیلنگ با سرعت بسیار بالایی به اطراف حرکت خواهد کرد. به این حالت شلاق زدن شیلنگ (Hose Whip) گفته می‌شود. چنانچه شیلنگ در حالت شلاق زدن، به کسی برخورد نماید، باعث بروز شکستگی استخوان، کبودی، قطع عضو و حتی مرگ خواهد شد. برای جلوگیری از بروز چنین حالتی، باید شیلنگ‌ها و اتصالات آن به درستی طراحی، نصب و نگهداری شوند.

بنابر این چه برای تعویض یک شیلنگ فرسوده و چه ساخت یک شیلنگ جدید، باید پارامترهای زیر به دقت انتخاب شوند:

• فشار کاری شیلنگ
• جنس شیلنگ
• قطر شیلنگ
• طول شیلنگ

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

همواره بر روی لایه خارجی شیلنگ‌ها، اطلاعاتی نظیر فشار کاری، جنس و سایز درج می‌شوند.

علاوه بر این اطلاعات، بر روی برخی شیلنگ‌ها اطلاعات بیشتری نظیر مشخصات سازنده، استاندارد مورد استفاده و … نیز درج می‌شود.  به مجموعه این اطلاعات LAYLINE گفته می‌شود.

از آنجا که هیچ استاندارد خاصی برای اطلاعات LayLine وجود ندارد، لذا تولید‌کنندگان مختلف، LayLine را به صورت‌های مختلفی بر روی تولیدات خود درج می‌کنند. با این حال درج فشار کاری الزامی است.

حال چنانچه شماره قطعه نیز بر روی شیلنگ درج شده باشد، میتوان با جستجو در سایت سازنده، به سایر اطلاعات تکمیلی نیز دست یافت.

در شکل 1، نمونه  اطلاعات درج شده بر روی یک شیلنگ نمایش داده شده است. در صفحه بعد، به بررسی تک تک این اطلاعات پرداخته خواهد شد.

اولین عبارتی که بر روی شیلنگ هیدرولیک درج شده است، نام سازنده آن است. در شکل 2 زیر مشاده میکنید که نام سازنده این شیلنگ ACME است.

واژه درج شده بعدی، مدل شیلنگ بوده که این عبارت توسط سازنده تعیین میشود. بسیاری از سازندگان شیلنگ های خود را بر اساس مشخصات فنی و نوع کاربرد توسط این عناوین، طبقه بندی میکنند.

در شکل 3 مشخص شده که مدل شیلنگ Jupiter است.

شماره محصول یا شماره شیلنگ، عبارت بعدی است که بر روی شیلنگ حک میشود. در شکل 4، شماره 04-170 بر روی شلنگ قید شده است.

قطر داخلی شلنگ، بعد از شماره محصول بر روی شیلنگ درج میشود و در شکل شماره 5 مشاهده میشود که سایز شلنگ (قطر داخلی) 1/4 اینچ است.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

بیشترین فشار ایمن قابل تحمل برای شلنگ، عبارت بعدی است که بر روی شلنگ درج میشود. در شکل 6،مشاهده میشود که بیشترین فشار ایمن کاری این شلنگ 5000PSI است.

در ادامه استاندارد ساخت شلنگ (شکل 7) و مشخصات اداره ایمنی (شکل 8) بر روی شلنگ درج شده است.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

حال به بررسی پارامترهای موثر در انتخاب شیلنگ، شامل: فشار کاری(Working Pressure)، جنس(Material)، سایز(Size) و طول (Length) پرداخته خواهد شد.

بین اطلاعات درج شده در LayLine، فشار کاری (Working Pressure)  به راحتی قابل تشخیص تشخیص است زیرا تنها عددی است که با واحد فشار درج می‌شود.

فشار کاری، در واقع بیشترین فشار نرمال سیستم است. به عبارت دیگر بیشترین فشاری است که طبق انتظار کاربر فشار کاری سیستم هرگز به این مقدار نخواهد رسید.

از سوی دیگر و در بسیاری مواقع، و به دلایل مختلف نظیر عدم عملکرد شیر فشارشکن، ایجاد شوک در سیستم و …، فشار سیستم به بیش از ماکزیمم فشار طراحی شده، افزایش می‌یابد.

این فشار که با نام فشار ترکیدگی (Burst Pressure) معروف است، در بسیاری موارد باعث بروز ترکیدن شیلنگ‌ها و اتصالات خواهد شد.

بنابراین همواره باید فشار کاری شیلنگ را بالاتر از بیشترین فشار کاری سیستم در نظر گرفت و بر مبنای آن شیلنگ را انتخاب نمود.

هرگز نباید فشار کاری شیلنگ، مساوی و یا کمتر از بیشترین فشار کاری سیستم باشد.

در شکل 9 ، شیلنگ با فشار کاری 5000 PSI نمایش داده شده است.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

آیتم دیگری که در هنگام انتخاب یک شیلنگ باید مد نظر قرار داده شود، جنس شیلنگ(Material) است.

شیلنگ‌ها عمدتا از چندین لایه ساخته می‌شوند که جنس آنها از انواع لاستیک تا سیم‌های فولادی را شامل می‌شود. جنس شیلنگ با توجه به پارامترهای زیر تعیین خواهد شد:

• شرایط محیطی
• نوع افزودنیهای روغن هیدرولیک
• میزان خمش مورد نیاز
• مقاومت در برابر دما یا شعله

که تمامی این موارد بر روی LayLine درج خواهند شد. انتخاب شیلنگ با جنس مناسب، باعث افزایش طول عمر مفید شیلنگ خواهد شد.

در شکل 10 لایه‌های مختلف تشکیل دهنده شیلنگ نمایش داده شده است.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

یک شلنگ هیدرولیک عمومن باید از 5 لایه به شرح زیر تشکیل شده باشند:

• لایه داخلی
  به دلیل عبور روغن هیدرولیک از درود این لایه و تمایس مستقیم با آن، جنس این لایه باید دقیقن منطبق بر نوع روغن، افزودنیهای مجاز آن، و نیز درجه حرارت روغن باشد
• لایه سیم فولادی درونی
  لایه جدا کننده عایق
• لایه سیم فولادی بیرونی
• لایه لاستیکی خارجی (روکش شیلنگ)

در شکل های 11 تا 15 ، چیدمان این لایه ها نمایش داده شده است.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

قطر شیلنگ (Hose Diameter) که با عنوان سایز شیلنگ (Hose Size) نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از پارامترهای حیاتی در انتخاب شیلنگ است.

هر شیلنگ دارای یک قطر داخلی (Inner Diameter) ، که با عنوان سایز شیلنگ نیز شناخته می‌شود، و یک قطر خارجی (Outer Diameter) است. به قطر خارجی، سایز لوله (Tube Size) نیز گفته می‌شود.

لازم به ذکر است که عمومن قطر داخلی شیلنگ با عنوان سایز شیلنگ و قطر خارجی لوله، با عنوان سایز لوله شناخته میشود.

نکته مهم در این است که قطر داخلی شیلنگ از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا تغییر قطر داخلی باعث تغییرات فشار سیستم خواهد شد.

با کاهش قطر داخلی، فشار سیستم افزایش و با افزایش قطر داخلی، فشار سیستم کاهش خواهد یافت. قطر شیلنگ بر روی LayLine به صورت واقعی درج می‌شود.

در برخی مواقع، قطر داخلی به صورت Dash Size بر روی شیلنگ درج می‌شود. در شکل 17، قطر داخلی شیلنگ 1/4″ بر روی LayLine نمایش داده شده است.

همینطور در شماره قطعه درج شده (170-04) عدد 04 معرف قطر و به معنی 4/16 و یا همان 1/4 اینچ خواهد بود.

لازم به ذکر است که شیلنگهای بسیاری با قطر داخلی و فشار کاری یکسان، اما با قطرهای خارجی متفاوتی وجود دارند که دلیل آن تکنولوژی ساخت متفاوت است.

تکنولوژی جدید باعث شده قطر خارجی شیلنگ‌ها کاهش یافته که از مزایای آن می‌توان به وزن کمتر و همینطور شعاع خمش بالاتر آنها اشاره نمود.

در شکل 16 قطر داخلی (I.D) و قطر خارجی (O.D) بر روی سطح مقطع شلنگ نمایش داده شده است.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

آخرین پارامتر موثر در انتخاب شیلنگ، طول شیلنگ (Hose Length) است.

طول شیلنگ باید به گونه‌ای انتخاب شود که به راحتی نصب شده و پس از نصب بتواند مقداری آزادانه حرکت کند. به عبارتی پس از نصب شیلنگ، و از نقطه نصب، باید شیلنگ به طول حداقل دو برابر قطر خارجی خود، مسیر مستقیم داشته و سپس شروع به خم خوردن نماید.

این مورد در شکل 18 نمایش داده شده است.

چنانچه طول شیلنگ بیش از حد زیاد باشد، باعث افزایش میزان فشار سیستم شده و همینطور به دلیل تکان خوردن‌های زیاد در زمان کار، به سرعت فرسوده خواهد شد.

کوتاه بودن بیش از حد شیلنگ نیز باعث ایجاد تنشهای داخلی خواهد شد. همینطور، کوتاه بودن طول شیلنگ، باعث خم شدن شیلنگ در محل‌های اتصال می‌شود که خود باعث کاهش قطر داخلی شیلنگ و به تبع آن افزایش میزان مقاومت و افزایش فشار سیستم خواهد شد.

بلندی و کوتاه بودن بیش از حد شیلنگ در شکل 19 نمایش داده شده است.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

به خاطر داشته باشید که طول شیلنگ در هنگامی که تحت فشار است تا 4% کاهش خواهد یافت، بنابراین اگر شیلنگی به راحتی نصب گردید اما جای بازی نداشته باشد، طول آن کوتاه‌تر از حد نیاز است.

چنانچه دو نقطه اتصال شیلنگ بر روی ماشین، نسبت به یکدیگر حرکت داشته باشند، باید طول شیلنگ را به میزان کافی افزایش داد تا در ضمن کار دچار کشیدگی نشود (شکل 20)

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

نکته مهمی که همواره باید مد نظر قرار گیرد، نحوه نصب شیلنگ است.

در کاتالوگ شیلنگ‌ها، پارامتری به نام حداقل شعاع خمش (Minimum Radius) وجود دارد. در شکل 21 مشاهده می‌گردد که حداقل شعاع خمش برای شیلنگ با شماره قطعه 170-04، معادل 3/9 اینچ است.

در شکل 22، خم مناسب و خم نامناسب برای شیلنگ 04-170 مدل Jupiter به صورت شماتیک نمایش داده شده است.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

در هنگام بستن اتصالات دو سمت شیلنگ باید دقت شود که شیلنگ دچار پیچش نشود. این مورد را می‌توان با بررسی نوار LayLine کنترل نمود.

همینطور به خاطر داشته باشید که شیلنگ هیدرولیک تنها باید در یک صفحه دارای خم باشد. خم کردن شیلنگ هیدرولیک در دو صفحه مختلف باعث ایجاد پیچش شیلنگ خواهد شد.

چنانچه اجرای دو خم در دو صفحه متفاوت اجتناب ناپذیر باشد، حتما با یک متخصص مشورت نمایید.

در شکل 23، پیچش شیلنگ و نیز خم در دو صفحه متفاوت، نمایش داده شده‌اند.

ادامه مطلب نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک …

همواره باید شیلنگ‌های با طول بلند را با استفاده از نگهدارنده (Support) و قلاب (Bracket) مناسب مهار نمود.

شیلنگ‌هایی که به درستی مهار نشده باشند، هنگامی که تحت فشار قرار گیرند، به شدت به اطراف حرکت کرده (شلاق میزنند) و علاوه بر فرسودگی شدید، باعث بروز صدمات جدی خواهند شد.

علاوه بر این، وزن شیلنگ، باعث خواهد شد که شیلنگ از محل اتصال، خم و دفرمه شود.

در شکل 24، شماتیک نحوه صحیح مهاربندی شلنگ های هیدرولیک نمایش داده شده است.

آخرین مورد، تمیز کردن شیلنگ و اتصالات قبل از نصب است. همیشه قبل از نصب، با یک پارچه تمیز، نسبت به پاک کردن آلودگیهای موجود بر روی اتصالات اقدام نمایید.

امید است مطلب ” نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک ” برای شما کاربر گرامی مفید واقع شده باشد.

در صورت تمایل به مطالعه مطالب آموزشی مشابه “نحوه انتخاب شیلنگ هیدرولیک” به بخش مطالب آموزشی وب سایت یا کانال اینستاگرام شرکت به آدرس Instagram.com/AltonSegal مراجعه فرمایید